Deze dertiende Tour de France werd verreden in 1919 nadat de Ronde van Frankrijk 4 jaar niet gereden was als gevolg van de Eerste Wereldoorlog. De Tour de France 1919 vond plaats van 29 juni tot en met 27 juli en bestond uit 15 etappes over in totaal ongeveer 5560 km. De gemiddelde snelheid was slechts 24,056 km/u, de traagste ooit. Van de 67 deelnemers haalden er slechts 10 de finish in Parijs, de rest viel uit of kwam onherstelbaar gehavend aan. De koers verliep tegen de klok in, over verwoeste wegen, met nog steeds sporen van de oorlog zichtbaar in het landschap en de organisatie. Het was de langste ronde tot dan toe en zelfs de organisatie van eten en bevoorrading was uitzonderlijk geregeld – een primeur in vergelijking met voorgaande jaren.

Verloop van de Tour de France 1919

Veel ervaren renners waren minder goed voorbereid, de jonge garde miste wedstrijdritme en de oorlog had veel talent verloren: Faber, Lapize en Petit-Breton overleden. Thys en Defraye waren nog aanwezig, maar Firmin Lambot verraste door het eindklassement te winnen. Eugène Christophe droeg vanaf etappe tien als eerste de gele trui ooit. Deze gele trui was een nieuw symbool om de leider zichtbaar te maken en zou nooit meer verdwijnen. Na pech van Henri Pélissier en diverse valpartijen nam Christophe de leiding. In de voorlaatste etappe brak zijn vork op een kasseistrook en verloor ruim 2 uur en 28 minuten en daarmee de Tour. Lambot profiteerde en gaf de leiding niet meer af.

Lambot, Alavoine, Christophe

Firmin Lambot eindigde eerste, met Jean Alavoine op de tweede plek op 1 u 42 min 54 sec en Eugène Christophe derde op 2 u 26 min 31 sec. Christophe werd vereeuwigd als de eerste drager van het gele tricot, en Lambot vestigde zich als de eerste winnaar van de Tour na de oorlog, sterk en herrezen uit het puin.

Bron: Openverse. Numerius | BY-ND

Het gevecht van Christophe met zijn vork in de ronde van Frankrijk

Eugène Christophe was sterk in de bergen en droeg de gele trui. In de voorlaatste etappe brak zijn vork op een kasseihelling en hij moest lopen naar een werkplaats in Valencienne, de fiets repareren en weer opstarten. Hij verloor bijna drie uur maar bleef vastberaden. Ook in 1913 verloor hij al tijd op deze manier en ook nu weer sloeg het noodlot toe. Later organiseerde de krant ‘L’Auto’ een solidariteitscollecte waardoor Christophe meer geld aan de Tour de France overhield dan de winnaar Lambot.

De eerste gele trui

Omdat de renners gewoonlijk allemaal grijze overhemden droegen, kon men de leider niet herkennen. De organisatie besloot halverwege deze Tour een gele trui te introduceren. Christophe was de eerste die hem droeg, een symbool dat sindsdien niet meer weg te denken is uit de koers. Waarom geel? De sportkrant l’Auto (Het huidige l’Équipe) werd gedrukt op geel krantenpapier. De gele trui staat dus in verband met de Franse sportkrant die nog altijd geel is, net als de Gazetta Dello Sport in Italië roze en de roze trui de leiderstrui is van de Giro.

Bron: Wikimedia Commons. Agence Rol. Agence photographique (commanditaire) | Bibliothèque nationale de France

Wist je dat?

• Deze editie had de laagste aantal finishers ooit, namelijk 10 van 67.
• De koers was de langste tot dan toe met 5.560 km, enkel in 1926 was het parcours nog langer.
• Drie voormalige winnaars tijdens de oorlog waren omgekomen, slechts twee voorgaande winnaars (Thys en Defraye) deden mee in 1919.
• De organisatie voor het eerst voor eten onderweg zorgde, een stap vooruit
• De herintroductie van de Tour liep over verwoeste wegen met een uitgedund en uitgeput peloton.

Revival van de Tour de France in 1919

De Tour van 1919 stond symbool voor herstel, doorzettingsvermogen en vernieuwing. De race proefde van de wederopbouw, het gezin van oorlog en van sportieve veerkracht waarbij Firmin Lambot zijn naam veiligstelde in de wielergeschiedenis.