Na de Tour van 1939, gewonnen door Sylvère Maes, brak de oorlog uit. Op 1 september viel Duitsland Polen binnen. Frankrijk mobiliseerde en werd bezet door Nazi Duiitsland. Op de omslagfoto is te zien hoe Adolf Hitler met veel machtsvertoon Parijs bezocht. Sport verdween naar de achtergrond en voor de Tour de France, wat ook een soort uiting van Frans nationalisme was, gaven de Duitsers natuurlijk geen ruimte meer. De Tour de France werd vanaf 1940 tot en met 1946 niet georganiseerd.

Een lange stilte na de laatste finish

De route was onveilig, veel renners zaten in het leger en de organisatie lag stil. Jacques Goddet, sinds 1936 koersdirecteur, wilde de Tour behouden, maar kreeg geen toestemming van de bezetter. De wegen lagen er slecht bij, benzine was schaars en de sfeer was grimmig.
Toch bleef de Tour in de hoofden van wielerliefhebbers leven. Er waren plannen, pogingen en zelfs een schaduwversie.

Geen Tour, wel plannen en rivaliteit

In 1942 probeerde Goddet nog wel een Tour te organiseren. Hij ontwierp een route en had renners klaarstaan. Maar de Duitse autoriteiten verboden het. Ze wilden geen nationale trots voor Frankrijk. In 1943 en 1944 ontstond rivaliteit tussen Goddet en Emilien Amaury, uitgever van Le Parisien Libéré. Amaury wilde zijn eigen Tour organiseren. Goddet weigerde samen te werken. De Tour werd een politiek strijdtoneel. In 1946 was de oorlog voorbij, maar Frankrijk was nog herstellende. Wegen lagen er slecht bij, veel renners waren gestopt of overleden. Toch begon Goddet met de voorbereidingen. In juli 1947 was het eindelijk zover: de Tour keerde terug.

Jacques Goddet: de man die bleef geloven

Goddet bleef tijdens de oorlog directeur van L’Auto, de krant die de Tour organiseerde. Hij schreef over wielrennen, hield contact met renners en bleef plannen maken. Hij weigerde de Tour te laten kapen door de bezetter of door rivalen. Zijn vasthoudendheid zorgde ervoor dat de Tour in 1947 kon terugkeren. Hij ontwierp een route, vond sponsors en haalde renners uit heel Europa.

De schaduw-Tour van 1942: Le Tour Fantome

In 1942 organiseerde La France Socialiste een alternatieve Tour: de Circuit de France. De koers telde zes etappes en ging van Parijs naar Marseille en terug. De winnaar was François Neuville. Hij reed sterk, maar de koers kreeg weinig aandacht. De bezetter gebruikte het als propaganda. Goddet noemde het een slap aftreksel. Toch toonde het aan dat de honger naar koers bleef bestaan.

Wist je dat…?

• De Tour van 1940 tot en met 1946 niet werd verreden vanwege de oorlog?
• Jacques Goddet in 1942 een route klaar had liggen, maar geen toestemming kreeg?
• François Neuville in 1942 een schaduw-Tour won, de Circuit de France?
• De wegen in Frankrijk in 1946 nog vol kraters en puin lagen?

Tot besluit over de Tour de France in oorlogstijd

De Tour lag stil, maar verdween nooit. In kranten, cafés en hoofden bleef de koers leven. Goddet hield het vuur brandend, ondanks bezetting, rivaliteit en chaos. Toen in 1947 het peloton weer vertrok, was dat meer dan een sportief moment. Het was een teken van herstel, hoop en herwonnen vrijheid. De Tour was terug, en zou nooit meer zo lang verdwijnen.