Van 13 juli tot 7 augustus 1950 reden 116 renners de Tour de France 1950 over 4.775 kilometer, verdeeld over 22 etappes. De gemiddelde snelheid lag op 33,2 kilometer per uur. Slechts 51 renners haalden Parijs. De route ging tegen de klok in, met start en finish in Parijs. De organisatie lag opnieuw in handen van L’Équipe. Deze editie werd historisch: voor het eerst won een Zwitser de Tour, en de Italiaanse ploeg trok zich terug na bedreigingen aan het adres van Gino Bartali. De anekdote van Abdelkader Zaaf is bij veel wielerliefhebbers echter langer blijven hangen dan de winst van Kübler.

Een Tour vol spanning en verrassingen

Gino Bartali begon als topfavoriet, maar na een incident met toeschouwers in de Pyreneeën besloot de Italiaanse ploeg zich terug te trekken. Dat opende de deur voor outsiders. De Zwitser Ferdi Kübler greep zijn kans, reed met grinta en koersinzicht naar de leiding en verdedigde zijn trui tot in Parijs. De Franse renners konden het verschil niet maken, en de Tour kreeg een onverwachte winnaar.

Ferdi Kübler

Ferdi Kübler was een temperamentvolle renner, bekend om zijn aanvallende stijl. In 1950 won hij drie etappes en reed kop over kop met zijn ploeggenoten. Hij sloot gaten, reed buiten de tijdslimiet van zijn concurrenten en toonde heroïek in de Alpen. Zijn overwinning was een mijlpaal voor Zwitserland en gaf de Tour een nieuwe dimensie.

Gino Bartali

Bartali won nog een bergetappe voordat hij de Tour verliet. Zijn vertrek was een schok voor het peloton. Hij werd bedreigd door toeschouwers na een valpartij, en de Italiaanse ploeg besloot uit veiligheidsoverwegingen te stoppen. Bartali bleef een icoon, maar 1950 werd niet zijn jaar.

Zaaf rijdt het peloton tegemoet

De Algerijn Abdel-Kader Zaaf haalde in in de Tour de France 1950 in de dertiende etappe, van Perpignan naar Nimes een mooi kunststukje uit. Het was 40 graden die dag en dat was voor Abdelkader Zaaf ideaal voor een lange ontsnapping.

Tour de France 1950: Zaaf rijdt peloton tegemoet

Samen met zijn landgenoot Marcel Molines demareerde Zaaf al na 15 kilometer uit het peleton. Door de grote hitte namen Zaaf en Molines samen regelmatig de tijd om langs de kant wat te drinken. Regelmatig namen ze van het aanwezige publiek een drinkbus aan. De voorsprong op 30 kilometer van de meet bedroeg al 20 minuten. Tot het moment dat Zaaf begon te zigzaggen en onder een boom in slaap viel. Molines reed door en won de etappe met 4 minuten voorsprong. Van Molines heeft niemand ooit meer wat gehoord

Van de gebeurtenissen rondom Zaaf bestaan inmiddels meerdere lezingen:

• Zaaf leste zijn dorst. Maar het bleef niet bij één fles en uiteindelijk reed hij zigzaggend over de weg.
• Toen Zaaf wakker werd vervolgde hij zijn weg in de verkeerde richting en reed zo het peleton weer tegemoet.
• Zaaf sloot zich gewoon weer aan bij het peloton toen hij de volgende dag uit het ziekenhuis ontslagen werd. Zaaf werd natuurlijk gediskwalificeerd.
• In een andere versie van het verhaal wordt verteld dat Zaaf een doosje peppillen had aangenomen en dat hij de inhoud in één keer genuttigd had.
• In wéér een andere versie is er sprake van een combinatie van pepillen met drank.

Het verhaal begon steeds sterkere vormen aan te nemen totdat Zaaf in 1982 plotseling in Parijs geopereerd moest worden aan zijn ogen. In zijn eigen versie van het verhaal zou een toeschouwer hem een drinkfles hebben aangereikt met iets wat wel pure alcohol leek. Door de dorst dronk hij deze ineens leeg en daardoor raakt hij bedwelmd. Zaaf werd in elk geval wereldberoemd. Na de Tour werd hij voor vele criteriums gevraagd.

Zaaf op herhaling in 1952

In 1951 wist Zaaf de Ronde wel uit te rijden. Met een 66e plaats werd hij laatste, maar wederom niet zonder fratsen. Want in de derde etappe van Gent naar Le Tréport had hij wederom een ruime voorsprong. Had wat premiesprints meegepakt, maar kwam toen langs de kant wat oude bekenden tegen en dook een kroegje in. Uiteindelijk reed hij met een achterblijver (Wim Dielissen uit Beek en Donk die die dag door pech achtervolgd werd)  naar de finish op 21 minuten van de winnaar Bim Diederich.

Wist je dat…?

• De Tour van 1950 de eerste was waarin een Zwitser de eindzege pakte?
• De Italiaanse ploeg zich terugtrok na bedreigingen aan Bartali?
• Abdel-Kader Zaaf wereldberoemd werd door een vergissing in de hitte?
• Marcel Molines de eerste Afrikaanse etappewinnaar werd?
• Ferdi Kübler later ook wereldkampioen werd op de weg?

Tot besluit over de Tour de France in 1950

De Tour van 1950 was een editie vol drama, verrassingen en folklore. Ferdi Kübler schreef geschiedenis voor Zwitserland, Bartali verliet de koers onder druk, en Zaaf stal de show met een verhaal dat nog steeds wordt verteld. Een Tour die bewijst dat wielrennen niet alleen om winnen draait, maar om verhalen die blijven hangen.