De 23e Tour de France begon op 30 juni 1929 in Parijs en eindigde daar op 28 juli. De renners reden 22 etappes en legden samen 5.286 kilometer af. De gemiddelde snelheid lag op 28,3 km/u. Van de 155 deelnemers haalden slechts 60 de finish. De route liep tegen de klok in, via het westen, zuiden en oosten van Frankrijk. De organisatie experimenteerde opnieuw met ploegentijdritten in drie etappes, maar het publiek haakte af. De meeste ritten kregen weer een gezamenlijke start. Sponsorteams waren officieel verboden, maar in de praktijk werkten renners van dezelfde ploeg gewoon samen.
Na afloop was Tourbaas Henri Desgrange woedend. Hij vond dat de sterkste renner moest winnen, niet de sterkste ploeg. Daarom schafte hij vanaf 1930 de merkenploegen af en introduceerde nationale teams.

Fontan valt, De Waele wint

De Tour begon met Aimé Dossche in het geel. Maurice De Waele nam de leiding over in etappe vier. In de Pyreneeën kwam Victor Fontan sterk opzetten. Hij won tijd en nam het geel over. Maar in etappe tien sloeg het noodlot toe. Fontan brak zijn voorvork, volgens sommigen door een hond, volgens anderen door een goot. Hij ging van deur tot deur op zoek naar een fiets. Uiteindelijk reed hij 145 kilometer met zijn kapotte fiets op de rug. Aan het eind van de dag gaf hij op, in tranen. De Waele heroverde het geel, maar werd ziek in Grenoble. Zijn ploeg Alcyon vroeg om uitstel van de start, wat werd toegestaan. De Waele werd letterlijk op de fiets gezet en zijn ploeg reed als een muur om hem heen. Hij verloor slechts 13 minuten en bleef leider. In de Alpen herstelde hij langzaam. Hij won zelfs de 20e etappe en kwam als winnaar in Parijs aan.

Maurice De Waele: de zieke kampioen

Maurice De Waele reed een slimme Tour. Hij won twee etappes en reed constant. Zijn overwinning kwam niet door brute kracht, maar door ploegenspel. Alcyon beschermde hem, reed gaten dicht en hield concurrenten uit de wind. Desgrange vond dat onacceptabel. Hij wilde een individuele strijd, geen tactisch schaakspel. De Waele werd de laatste winnaar onder het oude systeem.

Victor Fontan: de gebroken droom

Fontan reed sterk in de bergen en nam het geel. Hij was de eerste Fransman in jaren die kans maakte op de eindzege. Zijn val in etappe tien was dramatisch. Hij zocht uren naar een fiets, reed met zijn kapotte frame op de rug en gaf uiteindelijk op. Zijn verhaal raakte het publiek. Journalisten pleitten voor regelwijziging. In 1930 werd de regel afgeschaft: renners mochten voortaan van fiets wisselen.

De drie leiders in één trui

Na etappe zeven stonden Frantz, Leducq en Fontan exact gelijk in tijd. Er was geen regel voor deze situatie. Daarom kregen ze alledrie de gele trui. Het was de enige keer in de Tourgeschiedenis dat drie renners tegelijk in het geel reden.

Wist je dat…?

• Maurice De Waele de Tour won terwijl hij ziek was?
• Victor Fontan 145 kilometer reed met een kapotte fiets op zijn rug?
• De Tour van 1929 leidde tot het einde van de merkenploegen?
• Drie renners tegelijk het geel droegen na etappe zeven?
• De Waele in 1931 zijn carriëre afsloot met een vijfde plek?

Tot besluit over de Tour de France in 1929

De Tour van 1929 was een strijd tussen pech, karakter en ploegenspel. Fontan verloor door een gebroken vork, De Waele won door teamwork.
Het was een editie die het systeem op zijn kop zette. Desgrange greep in, de regels veranderden en de Tour werd opnieuw uitgevonden.
Maar het verhaal van Fontan bleef hangen: een renner die vocht, viel en toch een held werd.