De 32e Tour de France begon op 5 juli 1938 in Parijs en eindigde daar op 31 juli. De renners reden 21 etappes, waarvan vijf gesplitst, en legden samen 4.694 kilometer af. De gemiddelde snelheid lag op 31,56 km/u. Van de 96 deelnemers haalden 55 de finish. De route liep tegen de klok in, via het westen, zuiden en oosten van Frankrijk.

Bron: Wikimedia Commons. France_blank.png: Sting
derivative work: EdgeNavidad (talk) | France_blank.png Route of the 1938 Tour de France, starting and finishing in Paris. The black dots are the cities that hosted a stage start and finish, the grey dots are the cities where a split stage was split.

Een Tour zonder individuelen en met een recordhoogte

Voor het eerst reden er geen individuele renners mee. Alleen nationale ploegen mochten starten. Frankrijk stuurde drie teams, waaronder de Cadets en Bleuets. De Col de l’Iseran werd voor het eerst beklommen en was met 2.770 meter het hoogste punt ooit in de Tour. De bonificaties werden beperkt tot één minuut per bergtop of etappezege.

Bartali valt aan, Vervaecke verdedigt, maar de Alpen beslissen

Gino Bartali gold als favoriet. Hij had in 1937 al indruk gemaakt, maar moest toen opgeven. In 1938 kreeg hij van de Italiaanse bond de opdracht om de Giro te laten schieten en zich volledig op de Tour te richten. In de eerste week bleef het peloton rustig. André Leducq pakte het geel na een ontsnapping in rit zes. In de Pyreneeën viel Bartali aan op de Col d’Aspin, maar een gebroken wiel hield hem tegen. Vervaecke nam de leiding over. In rit veertien sloeg Bartali toe. Hij reed Vervaecke op twintig minuten in een rit over de Vars en de Izoard. Vanaf dat moment verdedigde hij zijn voorsprong met gemak. Vervaecke won nog een tijdrit, maar kon het gat niet meer dichten.

Gino Bartali: de klimgeit uit Toscane

Bartali won vier etappes en reed als een berggeit. Hij was de eerste renner ooit die zowel het algemeen als het bergklassement won in dezelfde Tour. Hij kwam als eerste boven op de Tourmalet, Allos, Vars en Izoard. Zijn aanval in rit veertien was beslissend.
Hij reed slim, spaarde zijn krachten en daalde als een raket. Zijn ploeg zette hem uit de wind en reed gaten dicht. Bartali werd in Italië als held onthaald. Zijn overwinning was een nationale trots in een tijd van politieke spanning.

Vervaecke en de fiets met de gebroken spaak

Tijdens rit acht reed Vervaecke op kop in de Pyreneeën. Hij hoorde een tik en voelde zijn achterwiel wiebelen. Een spaak was gebroken. Hij moest stoppen en wisselen van fiets. Bartali kwam terug en pakte bonificatie op de Portet d’Aspet. Vervaecke verloor kostbare seconden. Hij bleef kalm, reed het gat dicht en won de tijdrit in rit tien. Maar de schade was gedaan. Zijn voorsprong was geslonken en Bartali rook bloed.

De laatste dans van Leducq en Magne

In de slotrit van Lille naar Parijs ontsnapten André Leducq en Antonin Magne. Ze reden samen naar de finish en kwamen hand in hand over de streep. De jury riep hen beiden uit tot winnaar van de etappe. Het was hun laatste Tourrit ooit. Leducq won in totaal 25 etappes in zijn carriëre. Magne had de Tour gewonnen in 1931 en 1934. Hun gezamenlijke finish was een emotioneel afscheid van twee legendes.

Wist je dat…?

• De Tour van 1938 de eerste was waarin de Col de l’Iseran werd beklommen?
• Gino Bartali de eerste renner was die het algemeen en bergklassement won?
• André Leducq en Antonin Magne samen de laatste etappe wonnen?
• Er geen individuele renners meer meededen in deze editie?
• De Belgische ploeg het ploegenklassement won met ruim 43 minuten voorsprong?

Tot besluit over de Tour de France in 1938

De Tour van 1938 was een strijd tussen klimvermogen en koersvernuft. Bartali reed als een meester, Vervaecke vocht als een leeuw en Leducq nam afscheid als een gentleman. Het was een Tour waarin de Alpen het verschil maakten en waarin Italië zijn eerste grote triomf vierde. Een editie die de geschiedenis in ging als de Tour van Bartali.